فشار دانستن

ما تاکنون در مورد اینکه در روزگاران مختلف مردم در چه سطحی از آرامش و یا آرامش بودند به نتیجه ی متقنی نرسیده ایم ، البته در بررسی های ظاهری گاه آرامش ها را با هم سنجیده ایم و گاه آسایش ها ...

 

ولی خیلی مهم بود و بجا ، اگر می توانستیم دسترسی داشته باشیم به مجموعه ی شرایط زیستی در ادوار گذشته و در بین اجتماعات قبلی و فعلی !! خیلی ها دوست دارند تا با شاخص قیمت ، گذشته و حال را بررسی بکنند ، از قدیمی ترها وقتی در مورد گذشته سوال بکنید ، غالبا بواسطه ی فشاری که از ناحیه ی درآمد احساس می کنند ، زود سراغ قیمت یک حلب روغن نباتی رفته و یا دو قران بودن فلان جنس را پیش می کشند !! شاید هم کسانی باشند که از زوایای دیگری به مسئله نگاه بکنند ... مثلا مدیریت صحیح را بخواهند با مدیریت دودورقایی ( تقریبا معادل درپیتی !! ) مقایسه بکنند !! شاید هم آزادی معناهای متفاوتی پیدا بکند و ما باز بمانیم در ابتدای سوالمان که گذر زمان کدام کفه ی ترازو را پائین آورده و کدام را بالا برده است !؟!؟

 

از دیگران بنویسم !! دیشب داشتم سریال ریشه ها را از شبکه نمایش می دیدم !! از سانسور صحنه ای و دوبله ای که بگذریم ( برای من مهم نیست ، اگر مهم بود که اصلا نگاه نمی کردم !! ) مطالب زیادی در خود سریال بود که مستحق سانسور کردن بود !!! فیلم به زندگانی کاکا سیاه های آمریکا مربوط بود !! ما اول انقلاب کلی سریال و فیلم کاکا سیاه دیده بودیم ... مجموعه " سیاهان آمریکا " و " سرخپوستان آمریکا " از بارزترین ها بود و کلی قیلم دیگر ... اصولا وقتی امریکا به ما چپ نگاه بکند ما می رویم و آرشیو را تکان می دهیم !!!

 

در این سریال نکات عحیب و غریبی نهفته بود ... از برخورد بسیار زننده و نژادی سفیدها با سیاهان !!! دقیقا مثل برخورد خیلی از کارمندان دولت با ارباب رجوع های امروزی (!) و صحنه هایی که نابرابری و ظلم و تضییع حقوق را بخوبی نشان می داد و گاه تکان دهنده بود !!

 

ولی همان سریال که صد سال پیش را به تصویر کشیده بود ، وضعیت امروز ما شهروندان جهان سوم را از کاکا سیاه های یک کشور جهان اول بدتر به رخ می کشید !! یعنی چند صحنه بود که نفسم را بند آورد و وقتی مادرم با دیدن رفتار زننده نژادپرستان در اتش زدن خانه ی سیاهان زبان به گلایه گشود ، گفتم : " فیلم مال صد سال پیش است و حالا هم این تفکر وجود دارد !! چرا که هنوز نژادپرستی در انسان ها و خودبرتر بینی وجود دارد ... ولی شما نگاه کن به آنچه در آن صد سال پیش در امریکا بود و ما هنوز که هنوز است نداریم !! نه در خطوط BRT ی اتوبوسرانی مان و نه در متروی شهری مان !!! همان کاکا سیاه شاید صندلی برای نشستن نداشته باشد ولی می تواند از سیستم خوبی که وجود دارد استفاده بکند ؛ می گوید بروم به قطار ساعت 09.07 دقیقه ی فلان جا برسم !!! یعنی ما باید بدویم و بدویم و تازه اگر مدیریت خوبی داشتیم به صد سال گذشته ی آمریکا برسیم ، در چند سال آینده ، خدا می داند !!! "

 

از خودمان بنویسم !! خیلی سال پیش که من نهضت سوادآموزی بودم ، به ماموریتی رفته بودیم در یکی از بخش ها که حالا برای خودش شهرستان شده است و بخش دارد !!! آن روزها حضرات نهضتی خیلی شیخ تشریف داشتند و به من عنوان منافق داده بودند ؛ چون تی شرت می پوشیدم و موقع حرف زدن با خانم ها به صورتشان نگاه می کردم و ...

 

ورودی یک روستا ، پیرمردی روی سنگی نشسته بود و خودش را ولو کرده بود به دامان آفتاب ... ماشین ما ایستاد ( آن زمان پاترول ابهت داشت در حد هامر امروزی !! ) پیاده شدیم ؛ من برای هواخوری و راننده برای پرسیدن مسیر و ...

 

از پیرمرد که رو به آفتاب نشسته بود و معلوم بود لذت می برد پرسیدم : حاجی ... معلوم است خیلی می چسبد !! جواب داد : بعله چرا نچسبد !! گفتم : قبل از انقلاب خوب می چسبید یا حالا ؟ گفت : " حالا ... همه ی عمری که قبل از انقلاب کرده بودم باندازه ی این نشستن در جلوی آفتاب نبود !! فکر کردم شاید ماشین را دیده و فهمیده دولتی هستیم و برای همین این جواب را داده است ... سرم را تکان دادم و گفتم : " نمییییدانم !! " گفت : " ما یک ارباب داشتیم که عصر می نشست و یک لوله مقابل خودش می گذاشت ، هر کس تخم مرغ های آن روزش را می برد پیش ارباب !! تخم مرغ را می گذاشت روی لوله ، اگر نمی افتاد کاری نداشت ولی اگر کوچک بود و از لوله پائین می رفت ، اشاره می کرد به نوکرها و فرد را کتک می زدند که چرا مرغت را خوب نگه نداشته ای که تخم کوچک کرده است !!! اگر سر تخم کردن مرغت یک دست کتک خورده بودی ، اینطور نمی گفتی نمییییدانم !! "

 

آن سیاه در سایه آن تکنولوژِی و مدیریت از نا-آزادی خودش می رنجید و من در نهایت آزادی ، دقایقی نامعلوم در ایستگاهها می مانم و نمی دانم بالاخره اتوبوس خواهد آمد یا نه !! و یا در اتوبوس بین شهری اختیار مسافران به میل و اراده ی راننده وابسته است که کجا بایستد و چطور برود و چه رفتار زننده ای داشته باشد !!! و ایضا هواپیمایی با آن تاخیرات نجومی اش که واویلا و .......

صد سال پیش کسی که در شهر من زندگی می کرد از کدام نداشته ها در رنج بود و از چه داشته هایی لذت می برد و ما امروز با اینهمه داشته ( غالبا کج و ماوج و نادرست !! ) نداشتن چه چیزهایی اذیت مان می کند و چه چیزهایی برایمان آنقدر استرس زا می شود که طعم داشته هایمان را تلخ می کند !؟!؟